SELAMAT DATANG

Selamat datang di Blog Darah Daud 303. Semoga Anda menikmati apa yang ada di blog ini. Tuhan Yesus memberkati kita semua. Amen.

Cari Blog ini

Formulir Kontak

Nama

Email *

Pesan *

Blog DARAH DAUD 303 Memiliki aktivitas antara lain: penelitian, penulisan & konseling

Rabu, 23 Februari 2022

BOLU AMU "MAUN" DEIT TAMBA LA-KOÑESE


Horiseik, 22 Fevereiru 2022, hau ba tuir Workshop iha Edifisiu INCT (Institutu Nasional Siensia & Teknolojia). Tuir loos laos hau mak ba tuir. Tamba konvite husi Sua Exelensia Prezidente INCT, Senhor Jose Cornelio Guterres, PhD, enkamiña ba Diretur APTA (Assosiasaun Peskizador Timor Anan), Dr. Julio Xavier. Mas komu Diretur APTA okupadu ho atividades seluk (preparasaun ba hala'o peskiza iha Munisipiu tolu: Dili, Likisa, no Ainaro, Koika husi Korea du Sul mak Funder), entaun hau mak tenki "cover" fali Diretur APTA nia fatin.

Ajenda Workshop hahuu tuku tolu lorokraik. Mas tuku rua ho balu deit, hau iha tiha ona Edifisiu Ian Martin Balide. Hau too iha neba, hau haree salaun Ian Martin nakonu ho Membrus STAE sira. Pur-volta de dez minutus, "Maun" ida ho nia karreta mutin tama ba area "parkiran". Maun nee tuun husi nia karreta, hakbesik aan ba hau hodi husu; "Fatin Workshop INCT mak nebe?" Hau hatudu ba Salaun Ian Martin nebe ema nakonu hela iha laran.

"Fatin Workshop mak nee Maun, mas STAE sira sei uza hela".


Afinal hau hatudu sala hela. Tamba fatin Workshop la'os iha neba, maibe iha Sala Enkontru INCT. Durante nee hau ba tuir atividades INCT, sempre iha Salaun Ian Martin. Nebe hau hau hanoin, fatin Workshop mak ne'e. Depois de hatudu tiha fatin ne ba Maun nee, hau mos la liga tiha Maun ne'e. Hau "sibuk" ho hau nia HP. Tamba hau la koñese Maun nee see los?

La kleur, Maun nee hakbesiak aan fali mai hau hodi dehan, "Fatin Workshop la'os iha nee karik?"

Maun dehan nune tamba falta deit ona sinku minutus Workshop atu komesa, mas ema sira atu tuir Workshop ladauk mosu, "selain" hau ho "Maun" nee. Entaun amirua komesa preokupa buka fatin. Hau ho "Maun" nee la'o fali ba sorin, hakat uitoan ba leten, amirua haree DR. Valentim Ximenes (Dosente Senior UNTL) hamriik hela, telfone hela. Hau fo tiha "boa tarde" ba DR. Valentim, sambil husu: "Deskulpa enkomoda. Atu husu lai, fatin Workshop mak nebe?"

DR. Valentim hatudu loos odamatan ida ba hau ("Fatin Workshop mak nee. Tama deit husi odamatan nee").

Prontu hau ho "Amaun" dudu odamatan, hakat tama ba. Ami rua la'o ba to iha Sala Enkontru INCT, asin-ke dudu odamatan, haree ba, Prof. Dionisio Babo,PhD ho Prof. Aurelio Guterres,PhD (Eis Reitor UNTL) tuur hela iha laran. Professor nain rua ne'e aleinde Akademikus, sira rua mos Eis MNEK hotu. Hau ho "Maun" kaer liman tiha ho DR. Dionisio Babo no DR. Aurelio, hau rona ba sa, DR. Dionisio Babo dehan fali nune'e ba "Maun" ne'e: "Boa tarde Amu". Hau hakfodak loos. Heera...afinal "Maun" nee "Amu" ida.


Depois DR. Dionisio "persilahkan ami-rua tuur. "Ami rua tuur "berdampingan" tiha. Hau "sitting nicely" loos iha Amu nia sorin. Bele haree iha fotografia anexu. Mas hau nia laran sa "gado-gado" loos. La kleur Reitor UNTL, Prof. dr. João Soares Martins,PhD.,MPH, to'o. La kleur Reitor JSU (João Saldanha University), Prof. João Saldanha,PhD ho DR. João Noronha to'o.

Pas tuku tolu, Workshop komesa. DR. Dionisio mak loke. Partisipantes malae sira, inklui Key Speakers sira hanesan: Prof. Paula Morais, Prof. Amitav Rath, Prof. Ron Dekker, sira tuir via "daring". Inklui Prof. Benjamin de Araujo Corte Real,PhD (Eis Reitor UNTL) tuir via "daring".


DR. Dionisio loke tiha, no fo oportunidade ba parteripantes sira marka presenza iha Sala Enkontru INCT, ida-idak introduz nia aan ba forum uza Lian Kemak. To'o hau nia "giliran", hau mos introduz hau nia aan uza micophone. Tuir lolos hau labele uza microphone. Tamba durante Virus SARS-CoV2 espalla iha mundu tomak, no kauza moras bolu naran COVID-19 (Corona Virus Disease 2019), hau la uza microphone ho razaun, hau ladauk vasina. Ladauk vasina, risku mak ne;e, iha possibilidade hau bele transmite Virus (SARS-CoV-2) ba ema seluk, ou ema seluk bele transmitee Virus (SARS-CoV-2) mai hau, tamba iha momentu ema uza microphone, sira nia "droplet" (percikan air liur) menempel hela iha microphone nia lolon. Bazeia ba estudus balun, deteta katak, "Sharing microphone (berbagi mike) bele sai hanesan medium nebe potensia transmite Virus SARS-CoV-2". Mas problema ne'e, se hau la uza microphone, oinsa ema sira tuir Workshop "secara daring" bele rona hau nia lian? "Terpaksa" hau uza deit ona microphone. Ladiak mak ladiak ba.

Nah, iha momentu ida-idak introduz nia aan ho Lian Kemak ne'e mak, hau foin hatene, afinal "Amaun" ne;e, la'os "Amu" deit, maibee "Amaun" nee mak Reitor UCT (Universidade Católica Timorense). Heeraa kai...Hau rona tiha Amu nee mak Reitor UCT, hau nia laran "semakin gado-gado".

Karik Magnifiku Reitor UCT le'e artigu ida ne'e, hau husu deskulpa. "Deskula Amu. Hau beik sala...hau beik sala la diak liu".

Ami atu fila, DR. Dionisio Babo husu loos hau: "Antoninho, bain rua, 24 Fevereiru, mai fali hodi tuir Workshop kona-ba Repository".

Hau hatan, diak. Workshop dia 24 Fevereiru ne'e ho thema "National Digital Repository". Karik Maginifiku Reitor UCT mak aban tuir hotu fali, kala "Beliau" haree hau sente oinsa loss e??

SUJESTAUN

Hau nia impresaun pesoal, depois de tuir Workshop horisek, sente onradu tebes, tamba sikat aan loos iha "Komunidade PhD sira nia leet". Ema mesak VVIP tan-tanan deit iha area Akedemika Timor Leste mak horiseik nakonu iha Sala Enkontru INCT. "Kaya'nya so hau mesak deit mak la ho gelar PhD".

Aproveita oportunidade ida ne'e, atan hau atu fo sujestaun deit. Deskulpa-la Sua Exelensia Prezidente INCT. Karik bele, aloka hela orsamentu uitoan hodi loke tan espasu ba "Sala Enkontru INCT".

Ba hau, INCT ne'e Instituisaun importante ida, iha nasaun Timor Leste. Mas ninia Sala Enkontru kloot loos. Ita tuur sena malu fali hanesan ikan iha bote laran. Ne'e ita atu halo tuir protokolu Misnisteriu Saude, hanesan: physical distancing, la hetan. Ainda mais, iha Timor Leste ne'e, moras TBC mos barak. Prof. Nelson Martins,PhD (Eis Ministru Saude + Guru Besar UNPAZ) dehan; "Iha Timor Leste, kada loron, ema nain 3 mate tamba moras TBC". TBC ne'e klasifikadu nudar "Airborne disease" (penyakit yang ditularkan melalui udara").


Tuur sena malu ne'e risku boot, la'os deit bele transmite Virus SARS CoV-2, bele mos transmite moras TBC. Pulmaun fraku hanesan ami sira ne'e risku boot tebe-tebes. Sorte emar sira horiseik halo parte iha Workshop ne'e, mai husi klasse sosial mediu ba leten. See mai husi klasse sosial grass root (akar rumput), nee risku boot, tamba moras TBC nee dominante emar kiak sira. Entretantu, atu kombate moras TBC iha Timor Leste, la'os prepara deit aimoruk hodi kombate TBC iha nivel Kurativu, maibee iha nivel promosaun no prevensaun, oinsa governu no estadu Timor Leste tenki kria politik diak ida hoti kombate kiak iha sosiedade Timor Leste. Kombate kiak hanesan mos parte intgeral ida husi prevene moras TBC.

Horiseik nee, so Prof. João Martins ho hau mak uza maskara. Bele haree iha foto "miring" ida hau anexu iha nee. "La hatene tamba saida? Sera-ke tamba amirua nia background estudus iha area Medisina? Ou tamba amirua tauk moras COVID 19? Nobody knows. Only God knows.

"Peace...Mr. President......!!!"






Tidak ada komentar: